دانلود مقاله درباره شرح حال و زندگی نامه حافظ و اشعار و دیوان حافظ

*مقاله درباره حافظ و زندگینامه و اشعار ان*

حافظ

 

تصویری از تذهیبی از نسخه? خطی دیوان حافظ که در موزه? لندن نگهداری می‌شودخواجه شمس الدین محمد بن محمد حافظ شیرازی (حدود 727-792 هجری قمری)، شاعر و غزلسرای بزرگ قرن هشتم ایران و یکی از سخنوران نامی جهان است.

 

بسیاری حافظ شیرازی را بزرگترین شاعر ایرانی تمام دوران ها می‌دانند. بیشتر اشعار حافظ غزل می‌باشد و بن‌مایه غالب غزلیات او عشق است.حافظ به همراه سعدی، فردوسی و مولانا چهار رکن اصلی شعر و ادبیات فارسی را شکل داده‌اند.

 

1 دیوان حافظ

 

2 زندگی حافظ

 

2.1 تولد

 

3 زبان و هنر شعری

 

4 غزل حافظ

 

5 واژه‌های کلیدی حافظ

 

5.1 رند

 

5.2 صوفی

 

6 حافظ و پیشینیان

 

7 تأثیر حافظ بر شعر دوره‌های بعد

 

8 شرح حافظ

 

8.1 شارحان ترک

 

8.2 حافظ پژوهان شبه قاره

 

9 حافظ در جهان

 

10 آرامگاه حافظ

 

11 فال حافظ

 

12 رباعیات

 

13 پانویس

 

14 منابع

 

15 جستارهای وابسته

 

16 پیوندهای بیرونی

 

دیوان حافظ

 

دیوان حافظ که مشتمل بر حدود 500 غزل، چند قصیده، دو مثنوی، چندین قطعه، و تعدادی رباعی‌ست، تا کنون بیش از چهارصد بار به اشکال و شیوه‌های گوناگون، به زبان اصلی فارسی و دیگر زبان‌های جهان به‌چاپ رسیده است. شاید تعداد نسخه‌های خطّی ساده یا تذهیب گردیده? آن در کتابخانه‌های ایران، افغانستان، هند، پاکستان، ترکیه، و حتی کشور‌های غربی از هر دیوان فارسی دیگری بیشتر باشد. (ص ص 265 - 267، ذهن و زبان حافظ)

 

حافظ به زبان عربی یعنی نگه دارنده و به کسی گفته می‌شود که بتواند قرآن را از حفظ بخواند.

 

 

 

زندگی حافظ

 

تولد

 

در خصوص سال دقیق ولادت او بین مورخین و حافظ شناسان اختلاف نظر است. دکتر ذبیح الله صفا ولادت او را در 727 (تاریخ ادبیات ایران) و دکتر قاسم غنی آن را در 717 (تاریخ عصر حافظ) می‌دانند. برخی دیگر از محققین همانند علامه دهخدا بر اساس قطعه ای از حافظ ولادت او را قبل از این سال‌ها و حدود 710 هجری قمری تخمین می‌زند(لغتنامه دهخدا، مدخل حافظ). آنچه مسلم است ولادت او در اوایل قرن هشتم هجری قمری و بعد از 710 واقع شده و به گمان غالب بین 720 تا 729 روی داده‌است.سال وفات او به نظر اغلب مورخین و ادیبان 792 هجری قمری می‌باشد. (از جمله در کتاب مجمل فصیحی نوشته فصیح خوافی(متولد 777 ه.ق.) که معاصر حافظ بوده و همچنین نفحات الانس تالیف جامی(متولد 817 ه.ق.) صراحتاً این تاریخ به عنوان سال وفات خواجه قید شده‌است). مولد او شیراز بوده و در همان شهر نیز وفات یافته‌ است.نزدیک به یک قرن پیش از تولّد او (یعنی در سال 638 ه‌ق - 1240 م) محی‌الدّین عربی دیده از جهان فروپوشیده بود، و 50 سال قبل ازآن (یعنی در سال 672 ه‌ق - 1273 م) مولانا جلال‌الدّین محمد بلخی (رومی) درگذشته بود.درباره زندگی حافظ اطلاعات دقیقی در دست نیست. گفته می‌شود که پدر وی بهاءالدّین نام داشته و تاجر بوده‌است. حافظ کودکی بیش نبود که پدرش را از دست می‌دهد.

 

 

 

 

 

زبان و هنر شعری

 

همچون همه? هنرهای راستین و صادق، شعر حافظ پرعمق، چندوجه، تعبیریاب، و تبیین‌جوی است. او هیچ‌گاه ادعای کشف و غیب‌گویی نکرده، ولی ازآن‌جا که به ژرفی و با پرمعنایی زیسته ‌است و چون سخن و شعر خود را از عشق و صدق تعلیم گرفته ‌است، کار بزرگ هنری او آینه‌دار طلعت[1] و طینت فارسی‌زبانان گردیده ‌است.

 

مرا تا عشق تعلیم سخن کرد حدیثم نکته? هر محفلی بود

 

مگو دیگر که حافظ نکته‌دان‌ست که ما دیدیم و محکم جاهلی بود

 

 

 

(صفحه? 36 حافظ‌نامه، شرح الفاظ، اعلام، مفاهیم کلیدی و ابیات دشوار حافظ، بخش اوّل.)